Evcil hayvan beslemek büyük bir sorumluluk gerektirir ama ona nasıl bakacağınızı bilir ve her duruma hazırlıklı olursanız dünyanın en sevimli arkadaşına sahip olabilirsiniz. Ama sırf bir heves için eve bir kedi ya da köpek alıp sonra da onu ihmal edecekseniz bu işe en başta hiç girmeyin. Hele bir süre besleyip sonra onu sokağa atacaksanız bence büyük bir cezayı hak ediyorsunuz demektir. Gelin evde evcil hayvan nasıl beslenir bir bakalım, siz de ona göre kararınızı verin.
İçeriklere buradan hızlıca ulaşabilirsiniz >>>
YENİ BİR DOST KAZANMADAN ÖNCE BİLMENİZ GEREKENLER
- Evde kedi veya köpek beslemeye karar verdiyseniz gerçekten onunla 10-15 sene birlikte yaşayıp yaşayamayacağınızı iyi düşünün. Bu süre zarfında küçük dostunuzun sorumluluklarının altından kalkabilecek misiniz?
- Bu konuyu evin diğer fertleriyle konuşun. Çünkü arkadaşlarınızla dışarı çıktığınızda ya da işlerinizin çok yoğun olduğu dönemlerde evdeki minikle onlar ilgilenmek zorunda kalacaklar. Acaba onlar buna hazır mı?
- Evde bir canlı daha beslemenin maddi yönlerini iyi düşünmelisiniz. Çünkü evcil hayvan beslemek sadece onun önüne yemek koymak değildir. Aşılarını, mamasını ve veteriner masraflarını karşılayabilecek durumda mısınız?
- Tam olarak evde nasıl bir hayvan besleyeceğinize karar verin. İnsanlara çok kolay adapte olabilecek ve sizinle ev yaşamını paylaşabilecek bir hayvan beslemek istiyorsanız kedi, köpek veya kuş sizin için ideal olacaktır. Ama hayır bunlar benim için önemli değil ben daha az sorumluluk istiyorum diyorsanız balık, su kaplumbağası, iguana veya hamster gibi hayvanlar besleyebilirsiniz.
İNSANLAR EVDE NELER BESLİYORLAR?
Özellikle Avrupa’da evde “Ginepig” yani Gine domuzu besleyenlerin sayısı oldukça fazla. Faregillerden olan ve hamsterların büyüğü olarak tarif edebileceğimiz bu hayvan, oldukça sakin bir karaktere sahip. Ayrıca Gine domuzları insanlara da tepki verebiliyor. Mesela size alışırsa evin içinde nereye giderseniz peşinizden geliyor. Onların da hazır mamaları var ve ekstradan sebze yiyorlar.
Evinde iguana, kaplumbağa, tavşan, kaz, ördek, papağan hatta piton yılanı besleyen insanlar da var. Fakat özellikle iguana ve yılan soğuk hayvanlar oldukları için sizinle pek iletişime geçmiyorlar. Evde kendi kendilerine takılıyorlar. “Yok, bu hayvanların hiçbiri bana göre değil diyorsanız,” kuş, balık, kedi ve köpek bakımından biraz bahsedelim.
KUŞLAR
Kuş ve balıkların bakımı çok daha kolay olduğu için insanlar genelde onları tercih ediyorlar. Kuşun haftada bir kez kafesini temizliyorsunuz ve iki günde bir de ona taze su veriyorsunuz. Fakat eğer kuşunuza ilgi ve sevginizi de verebilirseniz onu çok daha mutlu bir hayvan yapabilirsiniz. Bu da sizin elinizde tabii ki! Kim bilir belki konuşabilir bile.
Muhabbet kuşunuzun gerçekten konuşmasını istiyorsanız onu yavruyken almalısınız ve sağlıklı olup olmadığına dikkat etmelisiniz. Sağlıklı olmayan bir kuş konuşamaz da.
BALIKLAR
Eğer bu işi profesyonel olarak yapmayı düşünmüyorsanız balık beslemek çok zor değildir. Küçük bir akvaryumda kolayca balık besleyebilirsiniz. Buradaki püf nokta balıkların suyunu hep temiz tutmaktır. Yem verirken de dikkatli olursanız balıklarınız uzun süre sizinle yaşayacaklardır.
BUNU BİLİYOR MUSUNUZ?
Su kaplumbağaları kış uykusuna yatar. Tıpkı balıklar gibi yemle beslenirler ve akvaryumda yaşarlar. Fakat özel akvaryum taşları ve özel lambaları vardır. Ayrıca gürültülü ortamlardan pek hoşlanmazlar çünkü uykuyu çok severler. Sularını filtreyle temizlemek ve sularına antiseptik solüsyon dökmek gerekir. Böylece, minik dostlarınız çok daha uzun ömürlü olabilirler.
KEDİLER VE KÖPEKLER
Kedi evin efendisi olarak yaşamaktan hoşlanır. Hayatında bir kediye bir metreden daha fazla yaklaşmamış insanların bir uydurması olan “kedi nankördür” saçmalığı ise kesinlikle doğru değildir. Kediler sahiplerini sahipleri olarak görmezler doğru ama evdeki bireylere duygusal olarak bağlanırlar.
Örneğin kedimiz Cesur’un beni ve eşimi büyük kediler olarak gördüğünü düşünüyorum. Bize oldukça bağlıdır. Seyahate gittiğimizde ona bakan erkek kardeşim ve bir arkadaşımız dışında hiçbir insan evladına aynı samimiyeti göstermez. Kısacası kediler de tıpkı köpekler gibi yakınlarındaki insanlara bağlanırlar. Hatta onu bırakıp tatile çıkarsak eve döndüğümüzde sağlam bir trip yeriz. Bizimle tekrar barışması ise biraz zaman alır.
Köpekler ise sahiplerine âşık olurlar ve nereye giderseniz gidin sizi sürekli takip ederler. Kediler evde kendi başlarına vakit geçirebilirken köpekler sürekli sizinle iletişim halinde olmaya ihtiyaç duyarlar. Tabiri caizse gözlerini sizden ayıramazlar. Hareketli yapıları sebebiyle sokağa çıkmak ve koşup oynamak isterler. Eğer köpek beslemeyi düşünüyorsanız sürekli yanınızda olacak bu sevimli canlıya hayatınızda geniş bir yer ayırmanız gerektiğini bilmelisiniz.
KEDİ BESLEMENİN KOLAYLIKLARI
* Kedi köpeğe göre daha steril bir canlıdır. Eğer psikolojik veya fizyolojik herhangi bir sorunu yoksa çişini mutlaka kumuna yapar ve üzerini örter.
* Yeni çıkan otomatik kedi tuvaletleri ve bol seçenekli kedi kumları sayesinde evde kötü koku problemi de olmaz. Örneğin ben 15 – 20 günde bir Cesur’un kumunu değiştiriyorum. Evimize gelen arkadaşlarımız evimizde hiçbir koku sorununun olmadığını söylüyorlar. Ama eğer kedi kumunun hijyenini düzenli yapmazsanız doğal olarak koku sorunuyla karşılaşırsınız.
* Kediler yiyecek konusunda çok inatçı ve seçici canlılardır. O yüzden yapılabilecek en mantıklı davranış kedinizin damak tadına uygun bir kuru mama ile onu beslemektir. Tabii bunu da deneme yanılma yöntemi ile bulacaksınız. Kedinizi asla marketten aldığınız ucuz mamalarla beslemeyin. Çünkü bu mamaların besleyiciliği oldukça düşüktür. Veterinerinize bu konuda danışabilirsiniz. Arada sırada light ton balığı ya da yine veterinerinizin önerdiği ıslak mamalarla kedinizi ödüllendirebilirsiniz. Zaten doğru kuru mamayı bulduktan sonra kedinizin beslenmesi sizi hiç zorlamayacak.
BUNU BİLİYOR MUSUNUZ?
Kedinize süt vermeyin. Özellikle bebekse sütteki laktoz ona zarar verecektir ve ishal olmasına sebep olacaktır. Eğer illaki vermeniz gerekiyorsa da sütü mutlaka suyla karıştırın.
KEDİ BESLEMENİN ZORLUKLARI
* Kediniz uzun tüylüyse onu rutin olarak taramalısınız. Böylece dökülen tüyleri tişörtlerinize, evdeki koltuklara ve halılara yapışmaz.
* Tuvaletini her gün temizlemelisiniz. Bazı kediler, sizin düşündüğünüzden daha titiz olurlar ve pis bir kum kabına idrarlarını yapmaktansa bütün gün çişlerini tutmayı tercih ederler. Bu da onlar için çok sağlıksızdır. (Örneğin bizim Cesur eğer kabında kakası varsa o kaka alınana kadar bekler.)
* Eğer bir yere tatile gidiyorsanız kedinizi yanınıza almanız köpeğinizi almanızdan daha zordur. Uçakla gidiyorsanız kilosu da uçak firmalarının kabul sınırları içerisindeyse sorun olmaz. O zaman kedinizi kafesle yanınıza alabilirsiniz. Ama arabayla gidiyorsanız kedinizin mama ve tuvalet sorunu olacaktır. Kolay kolay tasma taktırmayan bir hayvan olduğu için de mutlaka siz yokken çevrenizde onunla ilgilenecek arkadaşlarınız veya aile üyeleri olmalı. Çünkü kediler alıştıkları ev ortamından ayrılmaktan da pek hoşlanmazlar.
HAZIR MAMA ZARARLI MI?
Amerika’da yaklaşık 70- 80 yıldır hazır mamalar üzerine araştırmalar yapılıyor. Bir hayvan için gerekli olan yağ, protein, lif gibi besin maddeleri belirleniyor. Siz bir diyetisyen olmadığınız için kedinizin veya köpeğinizin bir günde hangi besinlere ihtiyacı olduğunu ve hangi besinlerden mahrum kaldığını bilemeyebilirsiniz ama hazır mamalarda onun ihtiyacı olan her madde var.
Önce de söylediğim gibi ona mama alırken mutlaka veterinerinize danışmalısınız. İyi bir mama seçmelisiniz. Evcil hayvanınızın yaşına veya sağlık durumuna göre değişiklik gösterse de ülkemizde en çok tercih edilen kaliteli kedi köpek mama markaları şunlar diyebiliriz: Acana, Orijen, Bonacibo, Royal Canin, Hill’s, Pro Plan
KISIRLAŞTIRMALI MIYIM?
Evinize bir kedi veya köpek aldığınızda onu bir şekilde doğal ortamından almış oluyorsunuz. Ama özellikle şehir hayatında sokakta da böyle bir doğal ortam kalmadığı için onun için yapabileceğiniz en iyi davranış da onu evinize alıp sahiplenmek zaten. Şehirlerde sokakta yaşayan kedi ve köpeklerin ortalama ömrünün 2 – 3 yıl olduğunu söylersem zaten ne demek istediğimi anlayacaksınız. O yüzden, “Evde besleyerek ona kötülük yapıyorsun!” diyen arkadaşlarınıza bu gerçeği hatırlatın lütfen.
Neyse sonuç olarak çiftleştiremediğiniz bir hayvanı kısırlaştırmanız gerekiyor. Kısırlaştırma işlemi konusunda veterinerinizle konuşarak bir zaman belirleyebilirsiniz. Benim veterinerim bu işlemi bir yaştan önce yapmamayı tercih ediyor. Kedinizin hormon gelişimini tamamlaması gerekiyor çünkü. Ama kediniz erkekse pek şansınız olamayabiliyor. Çünkü bazı erkek kediler 6-7 aylıkken eve koku bırakıyor.
Herkes bu kokudan çok korktuğu için kedisini erkenden kısırlaştırıyor. Biz bu konuda şanslıydık çünkü kedimiz bir yaşını geçtikten sonra ve biz onu çiftleştirdikten sonra eve koku bırakmaya başladı. Eğer sizin de kediniz siz onu kısırlaştırmadan eve koku bırakırsa petshoplarda satılan bu duruma özel spreylerden kullanabilirsiniz. Kokunun olduğu yere sıkıp temizliyorsunuz. Koltuk falan atmanıza gerek yok yani.
Dişi kediler ise kızgınlık dönemine girmeden önce kısırlaştırılıyor. “Hayır, ben kısırlaştırmaya karşıyım,” diyorsanız dişi kediye daha uzun süre dayanabilirsiniz. Ama mart aylarının biraz zorlu geçeceğini bilmelisiniz. İlerleyen yaşlarda kısırlaştırılmayan dişi kedilerde sağlık sorunlarının oluşabileceğini de bilin. O yüzden veterinerinize bu konuda mutlaka danışın.
DİŞİ HAYVAN MI, ERKEK HAYVAN MI BESLEMELİ?
Aslında hiç fark etmez çünkü ikisi de çok tatlıdır fakat erkekler biraz daha hareketli ve yaramazken dişiler daha sakin ve uysal olurlar. Benim veterinerim “Kadınların erkek evcil hayvan, erkeklerin ise dişi evcil hayvan beslemesi aralarında daha güçlü bir iletişim olmasını sağlayacaktır,” demişti. Bu teori bilimsel olarak ne kadar doğru bilemiyorum ama bana mantıklı geldi. Ne de olsa zıt kutuplar birbirini çeker.
Dişi hayvanlar size daha sıcak davranacaktır, erkek hayvanların ise işi gücü oyun oynamak olacaktır. Kararı siz verin. Şahsen ben kucağımdan hiç inmeyen bir dişi kedidense evde cool takılan bir kediyi tercih ettim. Eşim ise tam tersi sıcakkanlı kedilerden hoşlanıyor. Muhtemelen onun dişi bir kedi beslemesi daha doğru olurdu. Kısacası cinsiyet teorimiz burada da devreye giriyor.
KEDİ VEYA KÖPEK ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİ?
Alacağınız hayvanın karakteri size uygun mu önce ona dikkat etmelisiniz. Anne ve babasının karakter yapısına bakarak bu konuda fikir edinebilirsiniz.
Annenin yanından sağlıklı bir hayvan almak her zaman en iyi seçim olacaktır. Ama eğer sokaktan eve bir hayvan alacaksanız da onu ilk önce bir veterinere götürüp sağlıklı olup olmadığını kontrol ettirmelisiniz. Çünkü dışarıdan bakarak bunu anlayamazsınız. Petshoplardan parayla evcil hayvan almak ise hiçbir zaman iyi bir seçenek değildir.
Eğer illa iyi cins bir evcil hayvan istiyorsanız kedilerini sahiplendirmek isteyen yüzlerce insan var. Hatta artık bu konuda web siteleri de bulabiliyorsunuz. Onları araştırın. Petshoplara para kazandırıp hayvan sömürüsüne dayalı bu sistemi desteklemeyin. Ayrıca sokaktan aldığınız bir tekir kedi de sizi tahmin edemeyeceğiniz kadar çok mutlu edecektir.
KÖPEK BESLEMENİN KOLAYLIKLARI
* Eğer köpeğinizi iyi eğitebilirseniz sizin sözünüzü dinleyecektir ve böylece evdeki eşyalara zarar vermemeyi öğrenebilir. Bir kediye bunu biraz daha zor öğretirsiniz. Ama uğraşırsanız bir kedi de tıpkı bir köpek gibi eğitilebilir.
* Yine doğru bir eğitimle bir köpek yaşadığı yere idrarını yapmaması gerektiğini öğrenebilir.
* Köpekler yiyecek konusunda kediler kadar seçici değillerdir. Elinizdeki her yemeği yemek isteyecektir.
* Köpeğiniz özel aracınızla tatile çıkıyorsanız rahatlıkla sizinle birlikte gelebilir. Başını camdan çıkarmaya bayılacaktır. 🙂 Sadece evcil hayvan kabul eden plaj ve otelleri seçmeniz yeterli olacaktır. Uçak konusunda ise büyük bir köpeğiniz varsa yine sorun yaşarsınız. Onu yanınıza kabine alamazsınız. Aşağıya bagaja koymak isteyecekler ki bunu yapmanızı hiç tavsiye etmem.
KÖPEK BESLEMENİN ZORLUKLARI
* Sabah ve akşam mutlaka dışarı çıkarıp dolaştırmanız gerekir. Çünkü günde en az iki kez çişini yapma ihtiyacı duyar.
* Köpekler kedilere göre eve idrar yapmamaları gerektiğini çok daha geç öğrenirler. Bu zaman zarfında sizin sakince köpeğinizi bu konuda eğitmeniz gerekir.
* Yaptığı iyi davranışlardan sonra onu ödüllendirirseniz ve yaptığı yaramazlıklardan sonra ceza olarak ona küserseniz bir süre sonra onları yapmaması gerektiğini öğrenecektir. Ama o aşamaya kadar sabırlı olmanız gerekecektir.
* Ona sürekli ilgi göstermelisiniz. Zaten siz göstermeseniz de o gelip sürekli sizi dürtecektir. Topunu getirir, tasmasını getirir, türlü numaralarla sizinle oynamak istediğini belli eder. Eğer istediği ilgiyi göremezse de üzülür. Köpekler aşırı duygusal canlılardır. Eğer ona bu zamanı yaratamayacaksanız en başta hiç köpek almayın daha iyi.
BESLENMEDE NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
* Kedilerin beslenme saatleri daha geniş aralıklarda olabilir. Otomatik yemlikler sayesinde uzun zaman evde olmasanız bile kediniz aç kalmaz.
* Evde beslenen kedi ve köpekteki rahatsızlıklar, Türkiye’de çoğunlukla hatalı beslenmeden kaynaklanır. Karaciğer yorgunluğu, karaciğer hastalıkları ve egzama benzeri deri hastalıklarının hepsinin sebebi yanlış beslenmedir. Tahmin edilenin aksine kedi ve köpeği sürekli proteinle beslemek doğru bir davranış değildir. Yani ona sürekli et vererek iyilik yapmış olmuyorsunuz. Bu yüzden kuru mama yemek evcil hayvanınız için daha sağlıklıdır çünkü o mamalarda protein dengesi, evcil hayvanın yaşına, kilosuna ve sağlık durumuna göre sağlanır.
* Her köpeğe kemik vermek doğru değildir. “Kemik” içerik olarak gerçekten bir köpek için çok yararlıdır. Ayrıca dişlerin temizliği için de gereklidir ama sindirim sistemine geçtiği andan itibaren sıkıntı yaşanabilir. Küçük bir köpek, büyük bir kemiği ısırdığı zaman kemik, sindirim sistemi için bir risk oluşturur. Eğer bu kemik sindirim sisteminde kalırsa bağırsak tıkanıklığına ve bu yüzden zehirlenmelere yol açabilir. Aynı şey kedi için de geçerlidir. Kediye verdiğiniz bir balığın kılçığı sindirim borusuna batabilir ve bu da hayvanda öksürüğe, salyaya ve ağız yaralarına sebep olabilir.
BUNU BİLİYOR MUSUNUZ?
Yüksek proteinlerden uzak tutulmuş, iyi beslenmiş, gerekli spor aktiviteleri yaptırılmış bir köpek ortalama 15 sene yaşayabilir. Aynı şekilde iyi beslenmiş, sağlıklı bir kedi de ortalama 15 sene yaşayabilir. Fakat 26 sene yaşayabilen kediler de vardır.
AŞILARI NE SIKLIKLA YAPILMALI?
Sağlıklı bir hayvanın aşıları altı haftalıkken başlar. Üç aylık olduğunda aşılama periyodu kuduz aşısıyla biter. Bu periodlar yıllık olarak da tekrar eder. Ama parazit aşıları için sık sık veterinere uğramanız gerekir.
EVCİL HAYVAN TÜYLERİ İNSANLARA ZARAR VERİR Mİ?
Eğer evinizde köpek ya da kedi besliyorsanız mutlaka iki ayda bir parazitlere karşı aşısını yaptırmalısınız. Aksi takdirde, evet, hayvan tüyleri üzerine yerleşen parazitler, sağlığınız açısından risk oluşturabilir. Ama size zarar veren hayvanın tüyü değil, tüyüne yerleşen parazittir. Eğer parazit aşısını düzenli olarak yaptırırsanız evcil hayvanınızın tüylerinin kendi saçınızdan hiçbir farkı olmayacaktır. Onu doya doya öpebilirsiniz.
KENE VE PİRE GİBİ DIŞ PARAZİTLERDEN NASIL KORUNURSUNUZ?
Eğer hayvanınızın parazit aşısını düzenli olarak yaptırırsanız kene ve pireyi minik dostunuzdan uzak tutabilirsiniz. Özellikle sokağa çıkan bir hayvansa aşılama iki ayda bir pire, ayda bir kez de kene için yapılır.
EVCİL HAYVANLARDAKİ İÇ PARAZİTLERDEN NASIL KORUNURSUNUZ?
İç parazit aşılarını zaten yaptıracaksınız ama ekstradan korunmak için kedinizin veya köpeğinizin dışkısına kesinlikle çıplak elle dokunmamalısınız.
BUNU BİLİYOR MUSUNUZ?
Dışarıdan aldığımız marul gibi yeşilliklerin arasında pek çok parazit bulunur ki evcil hayvanlarımız da zaten bu parazitleri dışarıdan kaparlar. Bu yüzden eve aldığınız yeşilliklerin hijyeni konusunda çok dikkatli olmalısınız.
Uygulayabileceğiniz en iyi yöntem de şudur: Yeşillikleri bir leğenin içine sirkeli suya koyun ve bir iki saat bu suyun içinde bekletin. Zararlı parazitlerin yumurtaları bu sayede suyun yüzeyine çıkacaktır. Suyu da direkt leğenin üzerinden, yeşillikleri karıştırmadan lavaboya boşaltın. Böylece parazitlerden kurtulabilirsiniz.
